Veel reclames voor beleggingsproducten beginnen met ‘Resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst’. Dit om beleggers voortdurend te informeren over de risico’s die ze lopen wanneer ze beleggen. Als het gaat om constructieve veiligheid zou een disclaimer misschien ook niet misplaatst zijn. ‘Bruikbaarheid van een constructie is geen garantie voor standzekerheid in de toekomst.’ U bent gewaarschuwd! De boodschap: als iets nu blijft staan, is dat geen garantie dat het altijd zal blijven staan. En misschien is het nog erger. Als iets nu blijft staan, wil dat niet zeggen dat het getoetst is aan de voorschriften, of zelfs voldoet aan de voorschriften en dus aan de wet. Al denkt u natuurlijk van wel.

U zult denken, wat is dit voor een praat voor een constructeur? Maar natuurlijk schieten u ook de instortingen die we in Nederland hebben meegemaakt te binnen. En de rapporten van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Dus u gaat toch even twijfelen. Maar dan denkt u opeens aan het verbeterprogramma Veiligheid in de Bouw, een samenwerking van zowat de hele keten, waarin het borgen van constructieve veiligheid één van de drie pijlers is. Dan zou u toch weer rustig moeten kunnen slapen. En ja, ik zie ook meer aandacht voor constructieve veiligheid. Maar toch: je weet niet wat je niet weet.

De Onderzoeksraad voor Veiligheid heeft het, als ze onze beroepsgroep constructeurs aanspreekt, over ‘professionele tegenspraak’. We moeten sputteren als het niet goed gaat. Dus ik sputter. Bijvoorbeeld over grondgebonden woningen. Ik hoor u al zeggen: “Hè? Grondgebonden woningen? Die zijn toch simpel?” Maar ik zei al: u weet niet wat u niet weet en garanties uit het verleden… De werkelijkheid is dat er bij de zo simpele grondgebonden woningen in Nederland te weinig aandacht is voor constructieve veiligheid. Er wordt voor stabiliteit (blijven uw woningen ook in de toekomst staan?) te vaak onterecht verwezen naar NPR 9096 over steenconstructies, om vervolgens niet te voldoen aan de eisen die daarin worden gesteld. En opdrachten aan hoofdconstructeurs sluiten nog steeds niet aan op de opdrachten aan leveranciers van woningbouwcasco’s en systeemvloeren, waardoor de stabiliteit niet geborgd wordt of zelfs niet beschouwd, waar dat wel moet.

Hebben we dan een risico met alle grondgebonden woningen in Nederland? Een beetje flauw antwoord: niet met die wij u geadviseerd hebben. En serieus: niet alle, maar misschien wel veel. Ik heb in weerwoord op mijn professionele tegenspraak in het verleden wel eens het antwoord gekregen “Je hebt gelijk, maar wij vinden het toch goed genoeg zo”. Sindsdien heb ik mij geregeld afgevraagd of ik deze column een keer moet schrijven.

Onze voorschriften schrijven voor dat we veiligheidsfactoren moeten hanteren. Dat doet elke constructeur heus wel. En er zit ook vaak capaciteit in elementen die we constructief niet (mogen) meenemen. Maar feit is dat we woningen bouwen in Nederland, waarvan de stabiliteit niet is getoetst. Ondanks alle goede bedoelingen. Door onwetendheid. Of doordat de opdracht om de stabiliteit te beschouwen niet wordt gegeven, gevraagd of gekregen.

Mocht u nu denken, ach, ze staan al zo lang, het zal wel loslopen, dan zou ik zeggen: “Resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst” en wens ik u een gezonde toekomst zonder calamiteiten. Mocht u zich zorgen maken, dan kunt u mij altijd bellen.