Hoe borg je constructieve veiligheid?

Constructieve veiligheid is een belangrijk aspect bij het ontwerpen en berekenen van een project. In het artikel worden een aantal belangrijke zaken besproken om zo een duidelijker beeld te schetsen  over waarom veiligheid zo belangrijk is en wat er allemaal bij komt kijken. Ten eerste wordt er dieper ingegaan op de verschillende partijen/personen die betrokken zijn bij constructieve veiligheid en wat hun rollen, taken en bevoegdheden zijn. Daarnaast wordt er ook ingegaan op de verschillende soorten projecten en wat de verschillen daartussen zijn m.b.t. veiligheidseisen.

De verschillende rollen

Er zijn diverse personen betrokken bij het borgen van constructieve veiligheid. Al deze verschillende personen hebben ieder zo hun taken en de daarbij horende veiligheidseisen.

• De opdrachtgever draagt de verantwoordelijkheid voor het vaststellen van de eisen die meegenomen moeten worden bij het ontwerp en de uitvoering van het gebouw om zo de veiligheid goed te kunnen waarborgen.
• De architect en de constructeur zijn beiden verantwoordelijk voor de ontwerpen en de constructieve berekeningen daarvan.
• De ontwerpend constructeur is de constructeur die het constructief ontwerp maakt, deze persoon maakt ook deel uit van het ontwerpteam.
• Tijdens de fase uitvoeringsgereed ontwerp, en eventueel de voorafgaande fase technisch ontwerp, toetst de coördinerend constructeur inhoudelijk de detailuitwerkingen van deelconstructeurs en bewaakt de constructieve samenhang. De invulling kan al dan niet onder BRL 5022 of de BRL 5032 plaatsvinden.
• De hoofdconstructeur vervult de rollen van zowel ontwerpend als coördinerend constructeur in een project.
• De aannemer is verantwoordelijk voor de uitvoering van de bouwwerkzaamheden. Onderaannemers zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de specifieke werkzaamheden die zij uitvoeren.
• De bouwtoezichthouder is verantwoordelijk voor het toezicht op de bouwwerkzaamheden en het beoordelen van de constructieve veiligheid.

Projectfases

Constructieve veiligheid is een ketenverantwoordelijkheid en wordt gewaarborgd door in de juiste fase de juiste acties te ondernemen. VeriCon is binnen meerdere fases actief. Dit kan één project zijn waarbij meerdere fases doorlopen worden, bijvoorbeeld Hart van de Waalsprong of Steenzicht of het kan zijn dat er maar één fase doorlopen wordt bij een project, bijvoorbeeld Groot Hartje.

Typen Projecten 

Constructieve veiligheid is een belangrijk onderdeel van een bouwwerk. het gaat om het voorkomen, beperken en bestrijden van onveilige situaties bij mensen en hun omgeving door het falen van een constructie. De kwaliteit van een constructie bepaald of een gebouw of kunstwerk voldoende sterk en stabiel blijft bij intensief gebruik en extreme situaties. VeriCon heeft een breed portfolio van bouwprojecten, variërend van kleine renovaties tot grote nieuwbouwprojecten, verschillende typen bouwwerken zijn: woongebouwen, kantoorgebouwen, industriegebouwen, infrastructuur en utiliteitsbouw. De projecten van VeriCon bevinden zich in Nederland, België en Duitsland. VeriCon werkt samen met architecten, aannemers en andere betrokken partijen om ervoor te zorgen dat de projecten voldoen aan de geldende bouwregelgevingen en de veiligheids normen.

Bij de verschillende typen bouwwerken komen ook andere veiligheidseisen kijken. Dit komt doordat de verschillende typen bouwwerken verschillende functies hebben en  daarmee ook verschillende risico’s met zich meebrengen.

• Woningbouw, woongebouwen, -complexen en -wijken zijn ontworpen om mensen te huisvesten. De belangrijkste veiligheidseisen voor woongebouwen zijn daarom gericht op het voorkomen van instortingen en branden. Verdere eisen die belangrijk zijn bij woningbouw zijn valveiligheid- en milieu veiligheid eisen.
• Kantoorgebouwen en industriegebouwen zijn ontworpen om mensen te beschermen tegen de elementen en om een veilige en productieve werkomgeving te bieden. De belangrijkste veiligheidseisen voor kantoorgebouwen zijn gericht op instortingen, branden, inbraken en ongevallen op de werkvloer.
• Infrastructuurwerken zijn ontworpen om het verkeer en de handel te faciliteren. De belangrijkste veiligheidseisen voor infrastructurele werken zijn: stabiliteit, instortingen en brandveiligheid.

• Utiliteitsbouwwerken moeten voldoen aan de specifieke veiligheidseisen die gelden voor de functie van het bouwwerk. Zo moeten scholen voldoen aan de veiligheidseisen voor onderwijsinstellingen, ziekenhuizen aan de veiligheidseisen voor zorginstellingen en sporthallen aan de veiligheidseisen voor sportaccommodaties.

  De veiligheidseisen voor bouwwerken worden vastgelegd in het Bouwbesluit, dit is een wettelijke regeling die de basiskwaliteit van bouwwerken borgt. Het Bouwbesluit beschrijft de eisen aan  constructieve veiligheid, brandveiligheid, bruikbaarheid, gezondheid, geluidwering en energiezuinigheid van bouwwerken. Naast de eisen die in het Bouwbesluit zijn vastgelegd, kunnen er ook aanvullende veiligheidseisen worden gesteld door opdrachtgevers, verzekeraars of andere belanghebbenden.

Certificeringen en normeringen

In Nederland zijn er diverse certificeringen en wettelijke normeringen die de constructieve veiligheid van bouwwerken regelen, hierbij kan gedacht worden aan de NEN-EN normen of de eurocodes. De vaakst voorkomende normen binnen constructief ontwerp en advies zijn de NEN-EN 1990 t/m NEN-EN 1996, deze normen hebben toepassing op de grondslagen van de constructieve ontwerpen, de materiaalkeuzen en behorende eisen en de fundering van constructieve ontwerpen. 

• NEN-EN 1990, Grondslagen van het constructief ontwerp 
• NEN-EN 1991, Belasting bij brand 
• NEN-EN 1992, Betonconstructies 
• NEN-EN 1993, Staalconstructies 
• NEN-EN 1995, Houtconstructies 
• NEN-EN 1997, Fundering/geotechnisch ontwerp 

De normen en regelgevingen zijn vastgelegd in het bouwbesluit (2012). VeriCon rekent en waarborgt deze normen/voorschriften. Dit zijn tevens ook Europese normen, alle constructiebedrijven in de EU moeten dus ook rekenen en rekening houden met deze normen. 

Bij alle verschillende soorten constructieve ontwerpen zoals, nieuwebouw, renovatie, civiele ontwerpen of optopping zijn er weer andere NEN-EN normen of eurocodes van toepassing.

Daarnaast zijn er nog andere wet- en regelgevingen die de constructieve veiligheid van bouwwerken regelen. Deze wet- en regelgevingen zijn onder andere:

• Aardbevingswet: Deze wet regelt de eisen aan de constructieve veiligheid van bouwwerken in gebieden met een verhoogd risico op aardbevingen.
• Brandweerwet: Deze wet regelt de eisen aan de brandwerendheid van bouwwerken.
• Wet kwaliteitsborging voor bouwwerken: Deze wet regelt de kwaliteitsborging van bouwwerken.